اشک چندین نقش کلیدی در بدن شما ایفا می‌کند. اشک‌ها چشمان شما را روان نگه می‌دارند و به شستن ذرات خارجی و گردوغبار در این ناحیه کمک می‌کنند. همچنین جزو سیستم ایمنی بدن شما هستند که از شما در برابر عفونت محافظت خواهند کرد. غدد زیر پوست پلک بالایی شما اشک تولید می‌کنند که حاوی آب و نمک است و وقتی پلک می‌زنید، اشک پخش می‌شود و چشمان شما را مرطوب نگه می‌دارد. غدد دیگر روغن‌هایی تولید می‌کنند که مانع از تبخیر سریع اشک یا ریختن اشک به بیرون از چشم می‌شود. اشک به‌طور معمول از طریق مجاری اشکی شما تخلیه می‌شود و سپس تبخیر می‌شود. وقتی بیش از حد اشک تولید می‌کنید، مجرای اشک شما را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و چشمان شما آبریزش پیدا می‌کند. اغلب اوقات، آبریزش چشم‌ها بدون درمان برطرف می‌شود، اما این وضعیت گاهی اوقات می‌تواند به یک مشکل مزمن تبدیل شود. اگر آبریزش چشم طولانی‌مدت دارید، به‌خصوص اگر با علائم دیگری همراه باشد، با پزشک خود مشورت کنید و به‌دنبال درمان اشک چشم خود باشید.
بررسی دلایل آبریزش چشم برای درمان اشک چشم
زمانی که احساساتی می‌شوید، می‌خندید، سرفه می‌کنید، استفراغ می‌کنید، احساس چشایی شدید می‌کنید یا خمیازه می‌کشید، معمول است که چشم شما به‌طور موقت اشک اضافی ایجاد کند. یکی از شایع‌ترین دلایل آبریزش چشم، سندرم خشکی چشم است. خشکی شدید چشم‌ها می‌تواند باعث تولید اشک اضافی در چشم شما شود.
از آنجایی که چشمان شما روغن‌کاری مناسبی دریافت نمی‌کنند، به‌طور مداوم اشک تولید خواهند کرد که این چرخه را ادامه دهند. اگر اشک‌های شما تعادل مناسبی از آب، نمک نداشته باشند، ممکن است چشمان شما بیش از حد خشک شوند. تحریک ناشی از آن باعث تولید بیش از حد اشک می‌شود که از طریق مجاری اشکی شما می‌ریزد. در نتیجه برای درمان کردن اشک چشم خود باید مشکل خشکی چشم را برطرف کنید.
مطلب پیشنهادی: 6 درمان چین و چروک دور چشم
از دیگر علل شایع عبارت‌اند از:
- شرایط آب‌وهوایی مانند هوای غبارآلود، باد، سرما و آفتاب
- خستگی چشم
- عوامل محیطی مانند نور روشن و مه و دود
- سرماخوردگی، مشکلات سینوسی و آلرژی
- التهاب پلک (بلفاریت)
- چرخش پلک به بیرون (اکتروپیون) یا داخل (آنتروپیون)
- مژه در حال رشد (تریکیازیس)
- چشم صورتی (ورم ملتحمه) یا سایر عفونت‌ها
- مجاری اشک مسدود شده است
- اجسام خارجی، مواد شیمیایی، یا گازها و مایعات تحریک‌کننده در چشم
- جراحت، مانند بریدگی یا خراش روی چشم
- برخی از داروهای تجویزی
- درمان‌های سرطان، از جمله شیمی‌درمانی و پرتودرمانی
به‌طور معمول، آبریزش چشم موقتی است و زمانی که علت برطرف شود یا چشم شما بهبود یابد، خودبه‌خود برطرف می‌شود. با این حال، در برخی موارد، این وضعیت ممکن است ادامه یابد و شما به درمان اشک چشم نیاز پیدا کنید.
چه زمانی باید با پزشک تماس بگیرید و به سراغ درمان اشک چشم بروید؟
دلیل خشکی چشم شما بهترین درمان اشک چشم را تعیین می‌کند. اگر ریزش اشک زیاد یا طولانی‌مدت و هر یک از علائم ذیل را دارید، باید با پزشک یا چشم پزشک تماس بگیرید و از او راه‌حلی برای درمان مشکل خود بخواهید:
- از دست دادن بینایی یا اختلالات بینایی
- زخم یا خراشیده شدن چشم
- وارد شدن مواد شیمیایی در چشم شما
- ترشح یا خونریزی از چشم شما
- جسم خارجی در داخل پلک یا چشم شما گیر کرده است
- چشم‌های قرمز، تحریک‌شده، متورم یا دردناک
- وجود کبودی غیرقابل توضیح در اطراف چشم شما
- حساسیت در اطراف بینی یا سینوس‌ها
- مشکلات چشمی همراه با سردرد شدید
- آبریزش چشم‌ها که به خودیِ خود بهبود نمی‌یابند.
چه چیزی باعث آبریزش چشم (Epiphora) می‌شود؟
Epiphora می‌تواند باعث شود که چشمان شما کمی یا بیش از حد با جریان مداوم اشک خیس شود. همچنین ممکن است علائم دیگری را در چشمان خود تجربه کنید، مانند:
- سرخی
- عروق خونی بزرگ و قابل مشاهده
- درد
- دردِ بسیار شدید
- تورم پلک
- تاری دید
- حساسیت به نور
10 علت احتمالی آبریزش چشم چیست؟
1. اجسام خارجی و آسیب
هنگامی که چیزی در چشم شما فرو می‌رود، تحریک ناشی از آن می‌تواند باعث پلک زدن و آبریزش ناگهانی برای خارج کردن آن شود. یک ذره گردوغبار، خاک یا مواد دیگر ممکن است باعث سایش یا خراش چشم شما شوند. یک لنز تماسی کثیف یا پاره‌شده نیز می‌تواند باعث خراش یا آسیب به چشم شده و منجر به آبریزش چشم شما شود. همچنین ممکن است احساس درد یا ناراحتی در چشم خود داشته باشید. در صورت شدت گرفتن علائم و درد، باید برای حل مشکل اشک چشم خود اقدام کنید.
2. آلرژی
تب یونجه یا رینیت آلرژیک یکی از علل شایع آبریزش چشم است. این زمانی اتفاق میفتد که بدن شما به مواد بی‌ضرر مانند گرده، گردوغبار و شوره حیوانات خانگی واکنش نشان می‌دهد. سیستم ایمنی بدن شما برای این آلرژن‌ها آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که باعث واکنش التهابی شده و منجر به قرمزی، تورم و آبریزش چشم‌ها می‌شود.
3. عفونت و التهاب
عفونت و التهاب چشم‌ها و پلک‌ها می‌تواند باعث اپی فورا شود. در بعضی مواقع ممکن است نیاز به درمان پیدا کنید.
4. چشم صورتی (التهاب ملتحمه)
چشم صورتی (التهاب ملتحمه) یک بیماری شایع است. این بیماری معمولاً در اثر عفونت باکتریایی یا ویروسی در یک یا هر دو چشم ایجاد می‌شود. همان‌طور که از نامش پیداست، این عارضه باعث التهاب رگ‌های خونی در چشم شده و ظاهری صورتی یا قرمز به آن می‌دهد. در صورتی که این علائم شدت پیدا کنند باید به پزشک مراجعه کنید و به‌دنبال درمان اشک چشم خود باشید.
5. کراتیت
قرنیه، عدسی شفاف چشم شما، می‌تواند ملتهب شود. این بیماری کراتیت نامیده می‌شود. علائم شامل درد، قرمزی، تاری دید، حساسیت به نور و پارگی زیاد و ترشحات سفید است.
6. گل مژه
گل مژه مانند یک جوش در امتداد خط مژه به‌نظر می‌رسد. این برآمدگی قرمز دردناک معمولاً به‌دلیل عفونت باکتریایی غدد چربی در پلک ایجاد می‌شود. به‌طور مشابه، شالازیون یک برآمدگی کوچک‌تر در امتداد لبه یا قسمت زیرین پلک است که دردناک نیست.
مطلب پیشنهادی: رفع سیاهی دور چشم
7. بلفاریت
تورم قرمز و ملتهب پلک‌ها است. این حالت زمانی اتفاق میفتد که غدد چربی در پایه مژه‌ها مسدود می‌شوند.
8. تراخم
یک عفونت باکتریایی جدی چشم است. این بیماری مسری علت اصلی نابینایی در جهان است و علائم آن شامل خارش، تورم پلک‌ها، چرک و اپی فورا می‌شود.
9. انسداد مجرای اشک
مجاری اشکی در گوشه داخلی هر چشم هستند. آن‌ها برای جلوگیری از تجمع آب در چشم، اشک را تخلیه می‌کنند. این مجاری ممکن است مسدود یا باریک شوند و باعث آبریزش شدید چشم شوند. این موضوع می‌تواند یک یا هر دو چشم را تحت‌تأثیر قرار دهد. این وضعیت نوزادان، کودکان و بزرگسالان را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد.
مجاری اشکی ممکن است به‌دلیل تورم، التهاب و عفونت مسدود شوند. علائم آن عبارتند از تورم چشم، قرمزی و اشک که در صورت جاری است. برخی از انواع انسدادها ژنتیکی هستند. تنگی پونکتال وضعیتی است که در آن دهانه مجرای چشم باریک یا مسدود می‌شود. در این صورت باید برای درمان اشک چشم و برطرف کردن انسداد مجرای اشکی چشم خود اقدام کنید.
10. تغییر پلک
پلک زدن به پلک‌ها کمک می‌کند تا اشک‌ها به‌طور یکنواخت روی چشمان شما جارو شوند. هرگونه تغییر در ساختار و عملکرد پلک‌ها می‌تواند باعث ایجاد اشک و آبریزش چشم شود. این اتفاق ممکن است به‌طور طبیعی یا به دلیل ایجاد آسیب رخ دهد. پلک‌های نازک و چروکیده در افراد مسن می‌توانند اشک را جمع کنند و باعث قرمزی و آبریزش مزمن چشم شوند.
یک پلک اکتروپی از کره چشم دور می‌شود و این کار مانع از تخلیه مناسب اشک خواهد شد. یک پلک انتروپیون به‌سمت داخل چرخیده است. این می‌تواند باعث ایجاد فشار، خراشیدن و ناراحتی در چشم شما شده و درنهایت منجر به ایجاد آبریزش چشم شود. در شرایطی هم که آبریزش بیش از حد و آزاردهنده شود، بهتر است که برای درمان خود اقدام کنید و به پزشک مراجعه کنید. سایر علل:
- خشکی چشم
- سرماخوردگی و آنفولانزا
- خورشید و باد
- استفاده بیش از حد از دستگاه‌های دیجیتال
- آسیب به صورت
- آسیب به بینی
- عفونت سینوس
برخی از داروها نیز ممکن است باعث آبریزش چشم شما شوند:
- داروهای فشار خون موضعی
- داروهای شیمی‌درمانی (تاکسان)
- اپی نفرین
- قطره‌های چشمی (اکوتیوفات یدید و پیلوکارپین)
- استروئیدها
آبریزش چشم در هر سنی شایع است. این وضعیت همیشه باعث نگرانی نیست. اپی فورای ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا گل مژه معمولاً خودبه‌خود برطرف می‌شود و نیازی به درمان اشک چشم نیست. با این حال، آبریزش چشم می‌تواند نشانه یک عفونت جدی باشد. اگر آبریزش چشم همراه با درد، تغییر در بینایی یا احساس شن در چشمان خود دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید و برای برطرف کردن آبریزش چشم و درمان اشک اقدام کنید.
- دست‌های خود را مرتب بشویید. از دست زدن به صورت خود برای جلوگیری از انتشار میکروب به چشم خودداری کنید.
- اگر از لنزهای تماسی استفاده می‌کنید، ممکن است در معرض خطر عفونت‌های چشمی باشید که منجر به اپی فورا می‌شود. به یاد داشته باشید که قبل از قرار دادن یا درآوردن لنز، دست‌های خود را کاملاً بشویید. روزانه لنزها را تمیز کرده و لنزهای تماسی قدیمی یا تاریخ مصرف گذشته را تعویض کنید.
- از چشم‌ها و بینایی خود محافظت کرده و با تغییرات کوچک و مداوم، به جلوگیری از اپی فورا کمک کنید. وقتی بیرون هستید از ضد آفتاب استفاده کنید. با استفاده از عینک محافظ و محدود کردن زمان تماشای صفحه نمایش، فشار چشم را کاهش دهید. معاینه کامل چشم را بخشی از معاینات منظم سلامت خود قرار دهید.
روشهای خانگی برای درمان اشک چشم
درمان‌های خانگی می‌توانند برخی موارد آبریزش چشم را بدون مراجعه به پزشک درمان کنند. افراد می‌توانند بسیاری از علل یا علائم زمینه‌ای آبریزش چشم را با قطره‌های چشمی بدون نسخه (OTC) یا داروها درمان کنند. درمان‌های خانگی عبارتند از:
- مطالعه، تماشای تلویزیون یا استفاده از رایانه را محدود کنید
- روان کردن چشم‌ها با استفاده از قطره‌های چشمی
- نگه‌داشتن یک پارچه گرم و مرطوب روی چشم یا چشم آسیب‌دیده و ماساژ دادن پلک‌ها برای رفع انسداد
- استفاده از یک داروی OTC برای تسکین علائم آلرژی
- استفاده از دستمال مرطوب چشم ضدعفونی‌شده برای از بین بردن هرگونه آلودگی از چشم و پلک
بررسی علت اشک چشم در سالمندان
در حالی که عفونت، تحریک، آلرژی و سایر دلایل می‌توانند منجر به آبریزش چشم شوند، یکی از شایع‌ترین علل آبریزش چشم و اشک ریزش، به‌طور عجیبی، خشکی چشم است. بدن احساس می‌کند که چشم‌ها خشک هستند؛ بنابراین اشک بیشتری تولید می‌کند. ممکن است دوره‌هایی چشم‌های شما خشک و به دنبال آن چشم‌های شما اشک‌آلود شوند.
این یک شکایت رایج افراد مسن است و در کمال تعجب از آن به‌عنوان سندرم خشکی چشم یاد می‌شود. موارد مختلفی باعث ایجاد سندرم خشکی چشم می‌شود. به‌طور کلی، آن‌ها بیشتر تحریک‌کننده هستند تا خطرناک. در حالی که برخی از آن‌ها را می‌توان از نظر پزشکی مورد بررسی قرار داد، برخی دیگر صرفاً نتیجه افزایش سن هستند. در صورتی که این مشکل آزاردهنده شود، باید برای درمان خود اقدام کنید.
محتمل‌ترین علت مشکل غدد میبومین در لبه پلک پایین شماست. این غدد معمولا ماده‌ای روغنی ترشح می‌کنند که از تبخیر سریع اشک بین پلک زدن‌ها جلوگیری خواهد کرد. زمانی که آن‌ها به‌طور طبیعی کار نمی‌کنند، در شرایطی به نام اختلال عملکرد غده میبومین (MGD)، می‌تواند لکه‌های خشکی روی چشمان شما ایجاد کند که در این شرایط، چشمان شما اشک اضافی را به‌عنوان یک عکس‌العمل تولید خواهند کرد. سایر دلایل علت اشک چشم در سالمندان عبارتند از:
- افتادگی پلک پایین
- التهاب یا عفونت
- انسداد
- عفونت‌های چشم
- آب مروارید
اگر چشمان شما اشک می‌ریزد و برخی از علائم زیر را نیز دارید، بهتر است برای درمان اشک چشم خود به پزشک خود مراجعه کنید:
- خشکی چشم‌های برآمده که ممکن است نشانه‌ای از بیماری تیروئید باشد
- خشکی چشم با تغییر در بینایی که می‌تواند نشانه‌ای از چندین مشکل بالقوه باشد
- خشکی چشم مربوط به یک توده جدید که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد
چند راه‌حل وجود دارد که می‌توانید برای پیشگیری از بروز مشکل خود انجام دهید:
1. از چشمان خود محافظت کنید
از عینک آفتابی برای جلوگیری از ورود ذرات و محافظت در برابر تابش خیره‌کننده استفاده کنید.
2. از قطره‌های چشمی استفاده کنید
اگر متوجه خشکی چشمان خود شدید، از چند قطره چشمی استفاده کنید، مارک‌هایی که به‌عنوان اشک مصنوعی یا قطره چشم روان‌کننده شناخته می‌شوند. سعی کنید پاسخ بدن به خشکی چشم را برطرف کنید.
3. به چشم‌پزشک خود مراجعه کنید
چشم‌پزشک شما می‌تواند انسداد مجاری اشک و سایر دلایل را برای درمان اشک چشم شما بررسی کند. همچنین می‌تواند به شما قطره‌ها و سایر پیشنهادات ساده برای بهبود سلامت چشم را بدهد.
علت اشک آمدن از چشم هنگام خواب
اشک‌های شما به مرطوب نگه‌داشتن سطح چشم و پاک شدن از ذرات مضر کمک می‌کند. اشک توسط غدد اشکی تولید شده و از طریق مجاری داخلی چشم شما که به مجرای بینی شما می‌رود، تخلیه می‌شود. هر شرایطی که تولید اشک را افزایش دهد یا در تخلیه اشک اختلال ایجاد کند، می‌تواند باعث تجمع آب در چشم شما شود. زمانی که دراز کشیده‌اید، به احتمال زیاد متوجه آبریزش چشمان خود خواهید شد؛ زیرا جاذبه نمی‌تواند آب را به مجرای اشک شما هدایت کند. این مورد نمی‌تواند نگران‌کننده باشد و به درمان اشک چشم در این حالت نیازی نیست.
چرا وقتی شب یا روز دراز می‌کشیم اشک از چشمانمان می‌ریزد؟
زمانی که دراز کشیده‌اید، بیشتر از نشستن یا ایستادن اشک در چشمانتان جمع می‌شود. شرایط بهداشتی که باعث آبریزش چشم یا انسداد مجرای اشک شما شود نیز می‌تواند به اشک‌ریزی بیش از حد کمک کند.
1. اثر جاذبه
سیستم تخلیه اشک شما دارای بخش‌های فعال و غیرفعال است. وقتی پلک می‌زنید، ماهیچه‌های شما فشار منفی در مجاری اشکی ایجاد می‌کنند. این فشار، اشک را به داخل می‌کشد. بخش غیرفعال از جاذبه ناشی می‌شود که مایع را به‌سمت مجاری شما هدایت می‌کند. هنگامی که دراز می‌کشید، بخش غیرفعال سیستم تخلیه اشک خود را از دست می‌دهید؛ زیرا جاذبه دیگر اشک‌های شما را به داخل مجرای شما هل نمی‌دهد. از دست دادن این بخش ممکن است باعث ایجاد اشک بیشتر در چشم شما شود. در نتیجه اگر دلیل اشک چشم شما این موضوع باشد، نیازی به درمان نیست.
2. فشار صورت
وقتی به پهلو دراز می‌کشید، ممکن است چشم‌هایتان به خودیِ خود کمی باز شوند یا یک بالش یا ملافه می‌تواند آن‌ها را باز کند. این می‌تواند چشمان شما را خشک کند و بعداً باعث ایجاد اشک در چشم شما شود. تغییر وضعیت به‌طوری که ناحیه اطراف چشم با بالش تماس نداشته باشد ممکن است به رفع مشکل اشک چشم در این حالت کمک کند.
3. خمیازه
معمولاً هنگام خمیازه کشیدن چشمان شما آب می‌ریزد. تصور می‌شود که اشک چشم در این حالت تا حدی ناشی از خراشیدن ماهیچه‌های اطراف چشم است که به غدد اشکی شما فشار وارد می‌کند. زمانی که احساس خستگی می‌کنید، به‌خصوص در زمان خواب، وقتی در رختخواب دراز می‌کشید، بیشتر خمیازه خواهید کشید.
4. خشکی چشم
یکی از شایع‌ترین علائم خشکی چشم، اشک‌ریزش زیاد است. پارگی بیش از حد ممکن است زمانی که دراز کشیده‌اید، بیشتر قابل‌توجه باشد؛ زیرا جاذبه به بدن شما کمک نمی‌کند مایع اضافی را پاک کند.
بیشتر بخوانید: فرمول 6 ماسک قهوه برای سیاهی دور چشم
آیا چشمان همه وقتی دراز می‌کشند اشک می‌ریزد؟
انباشته شدن اشک در هنگام دراز کشیدن، نسبت به حالت ایستاده بیشتر است؛ زیرا وقتی دراز کشیده‌اید، گرانش مایع را به‌سمت مجرای شما هدایت نمی‌کند؛ اما چشم‌های هر کسی متفاوت است و وقتی دراز می‌کشند، از چشم‌های هر کسی اشک نمی‌آید. به‌طور کلی این موضوع تا وقتی که ریزش اشک شرایط آزاردهنده‌ای را ایجاد نکند، نگران‌کننده نبوده و به درمان اشک چشم نیازی نیست.
